تحقیق – بررسی تأثیر سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی بر عملکرد زنجیره تأمین

گسترده­ای در زمینه حفظ و ارتقاء کارکرد سازمان­ها و شرکت­های خدماتی و تولیدی بوده و بر این اساس با جمع بندی فرایند تکاملی آن که ریشه در تاریخ حیات اقتصادی و اجتماعی جامعه بشری دارد شرایطی فراهم گردیده تا در دنیای رقابتی و پرشتاب کسب و کار امروزی زنجیره تأمین توانسته است فضایی از پیشرفت را به ارمغان آورده که دستاورد ۴۰ ساله آن با نتایج کارکرد ۵۰۰ ساله بشریت برابری می­نماید. تحقق زنجیره تأمین در صنایع و سازمان­ها جزء اولویت­های ضروری و عامل بقا و ماندگاری آنان بوده و امروزه هیچ صنعت و سازمانی از این قاعده مستثنی نخواهد بود (خاتمی فیروز آبادی و شفیعی نیک آبادی، ۱۳۹۰، ۱۲). سنجش عملکرد زنجیره تامین و شناسایی متغیرهای دخیل در آن از اهمیت زیادی برخوردار است. سیستم برنامه ریزی منابع انسانی یکی از شاخص ­های مهم در بهبود عملکرد زنجیره تامین است و در پژوهش حاضر با توجه به موارد بیان شده پژوهش حاضر در پی بررسی تاثیر سیستم برنامه ریزی منابع سازمان بر عملکرد مدیریت زنجیره تأمین شرکت ایران خودرو خواهیم بود. در فصل حاضر پس از بیان مساله و معرفی اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، اهداف، سوالات و فرضیات مطرح شده و در پایان در خصوص تعریف مفهومی و عملیاتی واژگان پرکاربرد تحقیق حاضر مطالبی ارائه شده است.

 

۱-۲) تعریف و بیان مسأله

 

روشن کردن مسأله یا مشکل در یک تحقیق کاربردی یکی از اولی­ترین و ضروری­ترین گام‌های پژوهش است. اگر مسأله به درستی روشن یا تبیین نشود، تمامی مراحل بعدی در فرایند تحقیقات از قبیل جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل اطلاعات، و استنتاج یا نتیجه گیری، دچار مشکلات و نواقصی خواهد بود که ناشی از خود آن مراحل نمی ­باشد، بلکه ناشی از روشن نبودن یا بیان نکردن درست مسأله یا مشکل است. پس شاید اغراق نباشد که برخی از محققان معتقدند که خوب و درست روشن کردن مسأله، معادل نیمی از فعالیت­های پژوهش است؛ لذا روشن کردن موضوع یا مشکل مورد پژوهش خود اولین مشکل محقق است (میرزایی اهرنجانی،۱۳۷۰، ۶۱).

 

طی دهه ۶۰ و ۷۰ میلادى، سازمان‌ها براى افزایش توان رقابتى خود تلاش مى‌کردند تا با استاندارد سازى و بهبود فرایندهاى داخلى خود محصولى با کیفیت بهتر و هزینه کمتر تولید کنند. در آن زمان تفکر غالب این بود که مهندسى و طراحى قوى و نیز عملیات تولید منسجم و هماهنگ، پیش‌نیاز دستیابى به خواسته‌هاى بازار و در نتیجه کسب سهم بازار بیشتر است. به همین دلیل سازمان‌ها تمام تلاش خود را بر افزایش کارایى معطوف مى‌کردند. در دهه ۸۰ میلادى با افزایش تنوع در الگوهاى مورد انتظار مشتریان، سازمان‌ها به طور فزاینده­اى به افزایش انعطاف پذیری در خطوط تولید و توسعه محصولات جدید براى ى نیازهاى مشتریان علاقه­مند شدند. در دهه ۹۰ میلادى، به همراه بهبود در فرایندهاى تولید و بکارگیرى الگوهاى مهندسى مجدد، مدیران بسیارى از صنایع دریافتند که براى ادامه حضور در بازار تنها بهبود فرایندهاى داخلى و انعطاف پذیرى در توانایى‌هاى شرکت کافى نیست، بلکه تأمین کنندگان قطعات و مواد نیز باید موادى با بهترین کیفیت و کمترین هزینه تولید کنند و توزیع کنندگان محصولات نیز باید ارتباط نزدیکى با ت‌هاى توسعه بازار تولید کننده داشته باشند (کرانفله و تارافدار[۱]، ۲۰۱۳، ۵۷۷).

 

با چنین نگرشى، رویکردهاى زنجیره تأمین و مدیریت آن پا به عرصه وجود نهاد. از طرف دیگر با توسعه سریع فناورى اطلاعات در سال‌هاى اخیر و کاربرد وسیع آن در مدیریت زنجیره تأمین[۲]، بسیارى از فعالیت‌هاى اساسى مدیریت زنجیره با روش‌هاى جدید در حال انجام است. همچنین از سال ۱۹۹۰ به بعد رقابت­­ها شدیدتر شدند و بازارها به سمت جهانی شدن پیش رفتند، چالش­­هایی در خصوص دریافت محصول یا خدمت در مکان مناسب، زمان مناسب و با حداقل هزینه به وجود آمدند. در فضای رقابتی تجارت امروز دنیا، شرکت­ها و سازمان­ها با بهره گیری از انواع فناوری و علوم مدیریت، اقدام به ایجاد مزایای رقابتی از طریق ابزارهای مدیریت داده و مدیریت دانش و بهینه سازی روندهای سازمانی مانند تولید و یا ارتباطات سازمان می­ کنند (چن و پاولراج[۳]، ۲۰۰۴، ۱۲۳).

 

یکی از مهمترین علوم مدیریتی که در این زمینه مباحث بسیار سودمندی را مطرح کرده است، مدیریت زنجیره تأمین است. با بهره گیری از این ابزار سازمان شما قادر خواهد بود روابط تجاری خود را با بهینه‌سازی تبادل اطلاعات با همکاران تجاری نظیر تأمین کنندگان مواد اولیه، توزیع کنندگان محصولات و پیمانکاران حمل و نقل کالا توسعه دهد. بدین ترتیب بنگاه اقتصادی شما موفق خواهد شد تا در زمان بسیار کمتری محصول خود را به بازار عرضه کرده و زمان تولید و هزینه‌های اتلافی را پایین آورد. امروزه سازمان­ها تشخیص دادند که برای بهبود کارایی نباید فقط درون سازمان را در نظر بگیرند بلکه باید تمام زنجیره تأمینی که در آن فعالیت می­ کنند را در نظر بگیرند (فتوحی بافقی و ابویی، ۱۳۹۲، ۳۶).

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  jemo.ir  مراجعه نمایید.

از سوی دیگر سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی[۴] یک بسته تکنولوژی اطلاعات استاندارد است که این فرصت را به سازمان­های پیشرفته می­دهد تا فرایندها و عملیات خود را یکپارچه نمایند (داونپورت[۵]، ۲۰۰۰، ۱۱۸). این نرم افزار به طور گسترده در میان سازمان­ها با هدف جایگزینی سیستم‌های سنتی، بهبود کارایی عملیاتی درون و بین سازمانی، کسب مزیت رقابتی و … در حال انتشار است. رقابتی شدن محیط کسب و کار، ضرورت یکپارچگی درون سازمان و بین سازمانی و تحول گسترده در حوزه فناوری سیستم­های اطلاعاتی، عوامل اصلی شکل گیری سیستم برنامه ریزی منابع سازمان بوده ­اند. سیستم­های برنامه ریزی منابع سازمان، سیستم جامعی است که سعی در یکپارچه نمودن تمامی وظایف و بخش­های موجود در یک سازمان (متمرکز و غیرمتمرکز) با بهره گرفتن از یک سیستم کامپیوتری واحد را دارد (ایفیندو[۶]، ۲۰۰۶، ۳۶).

 

علاوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ﻓﻮق ﻋﺎرﺿﻪﻫﺎی دﻳﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻬﺮه­وری ﺎﻳﻴﻦ (ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎی ﻓﺮاوان ﺟﺬب ﻧﺸﺪه ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﻌﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی)، ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﻻ (ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺰ ﻳﻨﻪﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ)، ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻋﺮﺿﻪی ﻛُﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت (ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪی ﺳﺎزﻣﺎن)، ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻧﺎدرﺳﺖ (ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت)، ﺑﺤﺮان ﻧﻘﺪﻳﻨﻲ (ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻮﺟﻮدی ﻣﻮاد و ﻛﺎﻻ) و دﻻﻳﻠﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ، ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ را آزار ﻣﻲدﻫﺪ. ﺑﺮای ﻓﺮار از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻛﺎرآﻣﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺘﻌﺪد رﻓﺘﺎری آن را ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻳﻜﺎرﻪ ﻮﺷﺶ داده، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی را ﻣﻤﻜﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻛﻨﺘﺮل را ﻧﻴﺰ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮاﻴﺮ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ، ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺎﺑﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺮدﻧﺪ (آزان و بوکر[۷]، ۲۰۱۱، ۱۸۳).

 

ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﻴﺮ، ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﺎرآﻣﺪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻳﻜﺎرﻪ ﺳﺎزی ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺮﻓﺘﻪ­اﻧﺪ و این امر در زنجیره تأمین به عنوان یکی از مهمترین وظایف سازمان و پیوند دهنده تمامی فعالیت­های سازمانی از اهمیت شایانی برخوردار است (مهدی بیگی و همکاران، ۱۳۹۲، ۶۳).

 

ﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎﻜﻮ از ﺳﺎل ۱۳۷۳، ﻋﻤﻼً ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ را در ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺮان ﺧﻮدرو ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﻳﻌﻨﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎﻜﻮ ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﺗﺄﻣﻴﻦ داﺧﻠﻲ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺧﺎرﺟﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﻜﻴﻚ اﺳﺖ. در ﺑﺨﺶ ﺗﺄﻣﻴﻦ داﺧﻠﻲ، ﻣﺮاﺣﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ، ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ، اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻘﺪ ﻗﺮارداد ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻃﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻗﺮاردادﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﺔ ﻛﻠﻲ ﺗﻜﻮﻳﻦ، ﺗﻀﻤﻴﻦ و ﺧﺮﻳﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل، ﻋﻼوه ﺑﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ اوﻟﻴﺔ ﺳﺎزﻧﺪﺎن، ﻣﻤﻴﺰیﻫﺎی دﻳﺮی در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ از آﻧ­ﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ و اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺮدن ﻃﺮحﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ارﺗﻘﺎی ﺮﻳﺪ ﺳﺎزﻧﺪﺎن اﻗﺪام ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻗﻄﻌﻪﺳﺎزان در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎﻜﻮ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ در ﻬﺎر ﺳﻄﺢ A و B و C و D ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺮﻳﺪ A از ارزش ﺑﺎﻻﺗﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو ﺮﻳﺪ دﻳﺮ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﺮﻳﺪ D ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺎﻧﺮ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ارزش در اﻳﻦ ﺮﻳﺪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. این شرکت از سال ۱۳۸۷ نیز اقدام به پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع در درون زنجیره تامین جهت بهبود فعالیت­ها در سطح این زنجیره نموده است.

 

با توجه به موارد بیان شده محقق در پی پاسخگویی به این پرسش است که سیستم برنامه ریزی منابع سازمان چه تأثیری بر عملکرد مدیریت زنجیره تأمین شرکت ایران خودرو دارد؟

 

[۱] Qrunfleh and Tarafdar

 

[۲] Supply chain management